Joanna Kardzis
Podział majątku a wina orzekana przy rozwodzie – czy rozwód z orzeczeniem o winie wpływa na sprawę o podział majątku wspólnego?
Jednym z najczęściej powielanych mitów dotyczących spraw około rozwodowych jest to, że wina jednego z małżonków orzekana podczas rozwodu ma wpływ na podział majątku małżonków.
Mówiąc wprost co do zasady sprawa rozwodowa i sprawa o podział majątku to dwa odrębne postępowania sądowe. Podział majątku oczywiście jest możliwy do przeprowadzenia jednocześnie z rozwodem niemniej wyłącznie w sytuacji, kiedy oboje małżonkowie się na to zgadzają, a zatem ich stanowiska co do podziału majątku są zgodne.
W sytuacji, kiedy takiej zgody nie ma lub gdy małżonkowie nie są w stanie się porozumieć co do podziału majątku wspólnego, Sąd Okręgowy orzeka rozwód, a następnie Sąd Rejonowy orzeka o podziale majątku wspólnego (toczą się zatem dwa odrębne postępowania).
Wówczas postępowanie o podział majątku wspólnego toczy się na dokładnie na takich samych zasadach – niezależnie czy mówimy o rozwodzie z orzekaniem o winie czy bez.
Najistotniejsze kwestie o jakich należy pamiętać:
– co do zasady rozpoczęcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej rozpoczyna się w dacie zawarciu związku małżeńskiego, a kończy w dacie rozwodu/ustalenia rozdzielności majątkowej;
– w trakcie trwania małżeństwa możemy wyróżnić trzy masy majątkowe – majątek osobisty żony, majątek osobisty męża oraz majątek wspólny
– przepisy k.r.o. określają dokładnie w jaki sposób zasilana jest każda z ww. mas majątkowych
Przy założeniu tradycyjnego systemu wspólności majątkowej małżeńskiej do majątku wspólnego należą przede wszystkim przedmioty nabyte przez małżonków wspólnie lub przez jednego z nich w trakcie trwania małżeństwa.
Dodatkowo do majątku wspólnego zaliczamy również:
- wynagrodzenie za pracę każdego z małżonków oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków np. czynsz z najmu mieszkania należącego do obojga małżonków/jednego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie systemu ubezpieczeń społecznych.
Przy podziale majątku wspólnego decydujące znaczenie mają trzy zasady.
Po pierwsze z założenia oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, co w praktyce oznacza, że Sąd dzieli majątek po połowie.
Po drugie z ważnych powodów Sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym tj. z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania majątku wspólnego. Tego typu orzeczenie występuje wyłącznie na wniosek jednej ze stron.
Po trzecie oceniając w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, Sąd uwzględnia osobistą pracę przy wychowywaniu dzieci i wspólnym gospodarstwie domowym. W praktyce ta regulacja zapewnia wyższe bezpieczeństwo ekonomiczne osoby, która nie zarobkuje, zajmuje się opieką nad dzieckiem lub prowadzeniem domu.
Podsumowując brak jest takich regulacji prawnych dotyczących podziału majątku, które w jakikolwiek sposób warunkowałyby sposób podziału majątku w zależności od winy lub jej braku przy rozwodzie.
Znaczenie mają zatem takie czynniki jak: aktywność zawodowa każdego z małżonków, wysokość i regularność zarobków ale również rzeczywiste możliwości zarobkowe i to czy były/są one wykorzystywane, dokonywane wspólnie i przez każdego z małżonków z osobna zakupy, zgromadzony majątek.
W sytuacji zaś braku aktywności zawodowej jednego z małżonków wskazanie przyczyn, z reguły jest to okres wychowywani dzieci, wspólne ustalenia małżonków dotyczące wizji podziału obowiązków (np. jeden z nich nie pracuje, a zajmuje się domem) czy choroba.
Sprawy dotyczące podziału majątku nie należą do spraw prostych, wskazane jest doświadczenie i kompleksowa ocena danej sytuacji. Profesjonalny pełnomocnik, po rozmowie z klientem i poznaniu jego oczekiwań oraz priorytetów jest w stanie poprowadzić postępowanie w sposób jak najszerzej zabezpieczający interesy klienta. Nierzadko sprawy podziału majątku budzą silne emocje oraz powodują lub zaostrzają istniejący konflikt. Dlatego analiza sprawy i ustalenie odpowiedniej strategii z pełnomocnikiem może pomóc nie tylko w kwestiach prawnych, ale również w zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa i zmniejszenia niepokoju jaki wiąże się ze sprawą często wieloletniego dorobku.
Joanna Kardzis
aplikant adwokacki